Ukraina uruchomiła państwową politykę rozwoju regionalnego w oparciu o europejskie wartości, zasady demokracji i jedności narodowej, celem której jest poprawa gospodarczych i socjalnych standardów życia każdego obywatela. Polityka regionalna państwa określa się systemem powiązanych ze sobą dokumentów, najważniejszym z których jest „Narodowa strategia rozwoju regionalnego Ukrainy”.
„Państwowy fundusz rozwoju regionalnego” jest instrumentem finansowym realizacji „Narodowej strategii rozwoju regionalnego Ukrainy”. Od skuteczności Funduszu w dużej mierze zależy przejrzystość i przewidywalność finansowania rozwoju regionalnego, możliwość formowania i wdrażania lokalnej polityki rozwoju w warunkach braku odpowiednich uprawnień i środków finansowych, pod czas wdrażania reform – administracyjno-terytorialnej i budżetowej.
Działalność Funduszu w latach 2015-2016 już przynosi godne uwagi rezultaty, jednak ujawniają się też problemy, które skumulowały się przez lata, zwłaszcza w procedurze przygotowania i wyboru projektów rozwoju regionalnego.
Podczas badania, przygotowanego w ramach „Inicjatywy na rzecz rozwoju ośrodków analitycznych w Ukrainie” zostały wykorzystane materiały raportu analitycznego “Rozwój regionalny a państwowa polityka regionalna”, wyniki działalności Funduszu oraz akty prawne i dokumenty normatywne z lat 2015-2016, co określają państwową i regionalną politykę rozwoju. Niektóre kwestie badania bardziej szczegółowo opisane na przykładach obwodu lwowskiego, a zalecenia dotyczące zmian przede wszystkim skierowane są do głównych podmiotów polityki regionalnej obwodu lwowskiego – rady obwodowej oraz administracji państwowej. Jednak należy zauważyć, że problemy i ich przyczyny nie są specyficzne dla jakiegoś jednego regionu, i właściwe dla wszystkich regionów Ukrainy.
Z badania wynikają następujące główne wnioski:
- Niski poziom kultury planowania strategicznego na poziomie regionalnym, co prowadzi do braku obiektywnej oceny potencjału terytorium, wizji rozwoju, a to z kolej prowadzi do braku możliwości przygotować projekty rozwojowe.
- Niska jakość planów wdrożenia strategii rozwoju regionalnego (w przypadku obwodu lwowskiego – ich brak), który prowadzi do tego, że projekty regionalne zgłoszone do dofinansowania z „Państwowego funduszu rozwoju regionalnego” są słabo skorelowane z celami strategicznymi regionu, i przede wszystkim maja na celu niewielkie naprawy infrastruktury.
- Procedury wyboru projektów do finansowania z „Państwowego funduszu rozwoju regionalnego” nie są jeszcze wystarczająco przejrzyste, jak również i działalność komisji regionalnych.
- System punktowy i obecne kryteria oceny wniosków nie zapewniają wysokiej jakości oceny projektów rozwoju regionalnego.
Zgodnie z wnioskami badania przedstawione są następujące ukierunkowane zalecenia dotyczące optymalizacji procedur przygotowania i wyboru projektów rozwoju regionalnego dla finansowania z „Państwowego funduszu rozwoju regionalnego” na lata 2017-2018:
- Kierownictwu Lwowskiej obwodowej administracji państwowej zmienić skład komisji regionalnych zgodnie z rozkazem №80 Ministerstwa Rozwoju Regionalnego z dnia 24 kwietnia 2016 r.
- Po zatwierdzeniu przez Lwowską rade obwodową planu wdrożenia strategii rozwoju regionalnego, obwodowa administracja państwowa powinna ogłosić konkurs projektów regionalnych na lata 2017-2018. Jednocześnie zorganizować szkolenia dla wszystkich zainteresowanych stron z przygotowania projektów i planowania strategicznego; a dla członków komisji regionalnej zorganizować szkolenia z metodologii oceny projektów.
- Lwowskiej radzie obwodowej, z udziałem ekspertów z międzynarodowych programów i ośrodków analitycznych, przeprowadzić monitoring i ocenę działań / projektów programów rozwoju regionalnego pod względem ich spójności z priorytetami „Państwowego funduszu rozwoju regionalnego” oraz projektami na lata 2016-2018 zawartymi w planie realizacji Strategii rozwoju obwodu lwowskiego. Na tej podstawie przygotować odpowiednie zmiany do regionalnych programów na rok 2017.
- Lwowskiej radzie obwodowej wspólnie z lwowską obwodową administracją państwową wesprzeć jak najszybsze stworzenie Agencji rozwoju regionalnego, która będzie służyć jako centrum rozwoju regionalnego i procesu decentralizacji, ośrodkiem przygotowania programów i projektów rozwoju regionalnego uzgodnionych z interesami i środkami celowych programów państwowych, budżetami lokalnymi i projektami międzynarodowej pomocy technicznej.