Reforma systemu bibliotek publicznej ma strategiczne znaczenie dla polityki regionalnej państwa. Udowodniono, że w dłuższej perspektywie inwestycje w rozwój sieci bibliotek zwraca się wielokrotnie, ponieważ ma bezpośredni wpływ na tworzenie miejsc pracy, produkt regionalny brutto i wzrost średniej płacy.
Biblioteki publiczne odgrywają szczególną rolę w czasie kryzysu gospodarczego, społecznego, politycznego i psychologicznego, ponieważ one zostają dostępnym i bezpłatnym źródłem otrzymania wiarygodnych informacji, platformą, która jednoczy społeczeństwo, uczy tolerancji, staje się miejscem, w którym młodzi przedsiębiorcy mogą zdobyć wiedzę, niezbędną do rozpoczęcia działalności gospodarczej, a osoby wewnętrznie przesiedlone mogą uzyskać niezbędne informacje prawne i więcej.
Dla celów naszej analizy, badaliśmy wiejskie biblioteki publiczne, ponieważ reforma struktury administracyjno-terytorialnej i samorządu ma najbardziej znaczący wpływ na tego typu biblioteki.
Badania wykazały, że główne aktorzy reformy nie mają wspólnej wizji przyszłego systemu bibliotecznego w Ukrainie. Problem ten spowodowany jest następującymi przyczynami:
- Niespójność między ustawodawstwem dotyczącym bibliotek publicznych oraz wymaganiami decentralizacji.
- Dokumenty strategiczne mają charakter deklaratoryjny.
- Niewystarczająca zdolność krajowych i regionalnych programów wsparcia bibliotek publicznych.
Badanie podaję trzy możliwe modele reformy systemu bibliotecznego w Ukrainie na obszarach wiejskich w warunkach reformy struktury administracyjno-terytorialnej i samorządu lokalnego:
- sieć bibliotek publicznych w zrzeszonych wspólnotach terytorialnych będzie nadal działać samodzielnie i nie będzie łączyć się z innymi instytucjami wspólnoty (domy kultury, biblioteki szkolne, itp). W tym przypadku wspólnota będzie musiała zoptymalizować sieć bibliotek publicznych na swoim terytorium według określonych norm, przede wszystkim spełniając wymóg posiadania co najmniej jednej biblioteki publicznej w każdej społeczności;
- biblioteki publiczne zostaną połączone z bibliotekami oświatowymi (szkolnymi);
- biblioteki publiczne zostaną połączone z domami kultury w tak zwane “centra kultury”.
Więcej informacji na temat reformy ukraińskiego systemu bibliotecznego w notatce analitycznej Mykoły Krata i Oleksandra Sofija (w języku ukraińskim):